colo

colo
1.
cŏlo, colŭi, cultum, 3, v. a. [from the stem KOL, whence boukolos, boukoleô; cf.: colonus, in-cola, agri-cola] (orig. pertaining to agriculture), to cultivate, till, tend, take care of a field, garden, etc. (freq. in all per. and species of composition).
I.
Prop.
(α).
With acc.:

fundum,

Varr. R. R. 1, 1, 2:

agrum,

id. ib. 1, 2, 14; Cato, R. R. 61; Col. 1 pr.:

agri non omnes frugiferi sunt qui coluntur,

Cic. Tusc. 2, 5, 13; id. Agr. 2, 25, 67:

arva et vineta et oleas et arbustum,

Quint. 1, 12, 7:

praedia,

Cic. Rosc. Am. 17, 49:

rus,

Col. 1, 1:

rura,

Cat. 64, 38; Tib. 1, 5, 21; Verg. G. 2, 413:

hortos,

Ov. M. 14, 624 al.:

jugera,

Col. 1 pr.:

patrios fines,

id. ib.:

solum,

id. 2, 2, 8:

terram,

id. 2, 2, 4:

arbustum,

Quint. 1, 12, 7:

vitem,

Cic. Fin. 4, 14, 38:

arbores,

Hor. C. 2, 14, 22:

arva,

id. ib. 3, 5, 24; Ov. Am. 1, 13, 15:

fructus,

Verg. G. 2, 36:

fruges,

Ov. M. 15, 134:

poma,

id. ib. 14, 687; cf. under P. a.—
(β).
Absol., Varr. R. R. 1, 2, 8; Verg. G. 1, 121; Dig. 19, 2, 54, § 1.—
B.
In gen., without reference to economics, to abide, dwell, stay in a place, to inhabit (syn.: incolo, habito; most freq. since the Aug. per.).
(α).
With acc.:

hanc domum,

Plaut. Aul. prol. 4:

nemora atque cavos montes silvasque colebant,

Lucr. 5, 955:

regiones Acherunticas,

Plaut. Bacch. 2, 2, 21:

colitur ea pars (urbis) et habitatur frequentissime,

Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:

urbem, urbem, mi Rufe, cole,

id. Fam. 2, 12, 2:

has terras,

id. N. D. 2, 66, 164; Tac. A. 2, 60:

loca Idae,

Cat. 63, 70:

Idalium,

id. 36, 12 sq.; 61, 17:

urbem Trojanam,

Verg. A. 4, 343:

Sicaniam,

Ov. M. 5, 495:

Maeoniam Sipylumque,

id. ib. 6, 149:

Elin Messeniaque arva,

id. ib. 2, 679:

regnum nemorale Dianae,

id. ib. 14, 331:

hoc nemus,

id. ib. 15, 545:

Elysium,

Verg. A. 5, 735:

loca magna,

Ov. M. 14, 681; Liv. 1, 7, 10:

Britanniam,

Tac. Agr. 11:

Rheni ripam,

id. G. 28:

victam ripam,

id. A. 1, 59:

terras,

id. ib. 2, 60; cf. id. H. 5, 2:

insulam,

id. A. 12, 61; id. G. 29:

regionem,

Curt. 7, 7, 4.— Poet., of poets:

me juvat in primā coluisse Helicona juventā,

i. e. to have written poetry in early youth, Prop. 3 (4), 5, 19.—Also of animals:

anguis stagna,

Verg. G. 3, 430; Ov. M. 2, 380.—
(β).
Absol.:

hic,

Plaut. Ps. 1, 2, 68:

subdiu colere te usque perpetuom diem,

id. Most. 3, 2, 78; Liv. 42, 67, 9; Curt. 9, 9, 2:

colunt discreti ac diversi,

Tac. G. 16:

proximi Cattis Usipii ac Tencteri colunt,

id. ib. 32:

circa utramque ripam Rhodani,

Liv. 21, 26, 6:

quā Cilices maritimi colunt,

id. 38, 18, 12:

prope Oceanum,

id. 24, 49, 6:

usque ad Albim,

Tac. A. 2, 41:

ultra Borysthenem fluvium,

Gell. 9, 4, 6:

super Bosporum,

Curt. 6, 2, 13:

extra urbem,

App. M. 1, p. 111.—
II.
Trop. (freq. and class.).
A.
To bestow care upon a thing, to care for.
1.
Of the gods: colere aliquem locum, to frequent, cherish, care for, protect, be the guardian of, said of places where they were worshipped, had temples, etc.:

deos deasque veneror, qui hanc urbem colunt,

Plaut. Poen. 5, 1, 19; Cat. 36, 12:

Pallas, quas condidit arces, Ipsa colat,

Verg. E. 2, 62:

ille (Juppiter) colit terras,

id. ib. 3, 61; id. A. 1, 16 Forbig. ad loc.:

undis jura dabat, nymphisque colentibus undas,

Ov. M. 1, 576:

urbem colentes di,

Liv. 31, 30, 9; 5, 21, 3:

vos, Ceres mater ac Proserpina, precor, ceteri superi infernique di, qui hanc urbem colitis,

id. 24, 39, 8:

divi divaeque, qui maria terrasque colitis,

id. 29, 27, 1.—
2.
Rarely with persons as object (syn.:

curo, studeo, observo, obsequor): Juppiter, qui genus colis alisque hominum,

Plaut. Poen. 5, 4, 24; cf.:

(Castor et Pollux) dum terras hominumque colunt genus,

i. e. improve, polish, Hor. Ep. 2, 1, 7. —
3.
Of the body or its parts, to cultivate, attend to, dress, clothe, adorn, etc.:

formamque augere colendo,

by attire, dress, Ov. M. 10, 534:

corpora,

id. A. A. 3, 107:

tu quoque dum coleris,

id. ib. 3, 225.—With abl.:

lacertos auro,

Curt. 8, 9, 21:

lacertum armillā aureā,

Petr. 32:

capillos,

Tib. 1, 6, 39; 1, 8, 9.—
4.
With abstr. objects, to cultivate, cherish, seek, practise, devote one ' s self to, etc.;

of mental and moral cultivation: aequom et bonum,

Plaut. Men. 4, 2, 10:

amicitiam,

id. Cist. 1, 1, 27:

fidem rectumque,

Ov. M. 1, 90:

fortitudinem,

Curt. 10, 3, 9:

jus et fas,

Liv. 27, 17 fin.:

memoriam alicujus,

Cic. Fin. 2, 31, 101:

bonos mores,

Sall. C. 9, 1:

suum quaestum colit,

Plaut. Poen. 5, 2, 137:

pietatem,

id. As. 3, 1, 5; Ter. Hec. 3, 4, 33:

virtutem,

Cic. Arch. 7, 16; id. Off. 1, 41, 149:

amicitiam, justitiam, liberalitatem,

id. ib. 1, 2, 5:

virginitatis amorem,

Verg. A. 11, 584:

pacem,

Ov. M. 11, 297; cf. Martem, Sil. [p. 370] 8, 464:

studium philosophiae,

Cic. Brut. 91, 315:

disciplinam,

id. ib. 31, 117:

aequabile et temperatum orationis genus,

id. Off. 1, 1, 3:

patrias artes militiamque,

Ov. F. 2, 508; cf.:

artes liberales,

Suet. Tib. 60:

ingenium singulari rerum militarium prudentiā,

Vell. 2, 29, 5 Kritz.—
5.
Of a period of time or a condition, to live in, experience, live through, pass, spend, etc.:

servitutem apud aliquem,

to be a slave, Plaut. Poen. 4, 2, 7:

nunc plane nec ego victum, nec vitam illam colere possum, etc.,

Cic. Att. 12, 28, 2; and poet. in gen.: vitam or aevum = degere, to take care of life, for to live:

vitam,

Plaut. Trin. 3, 2, 74; id. Cas. 2, 1, 12; id. Rud. 1, 5, 25:

vitam inopem,

Ter. Heaut. 1, 1, 84:

aevum vi,

Lucr. 5, 1144 and 1149.—
B.
Colere aliquem, to regard one with care, i. e. to honor, revere, reverence, worship, etc. (syn.: observo, veneror, diligo).
1.
Most freq. of the reverence and worship of the gods, and the respect paid to objects pertaining thereto, to honor, respect, revere, reverence, worship:

quid est enim cur deos ab hominibus colendos dicas?

Cic. N. D. 1, 41, 115:

hos deos et venerari et colere debemus,

id. ib. 2, 28, 71; cf. id. ib. 1, 42, 119; id. Agr. 2, 35, 94; Liv. 39, 15, 2; Cat. 61, 48:

Phoebe silvarumque potens Diana... o colendi Semper et culti,

Hor. C. S. 2 and 3; cf. Ov. M. 8, 350:

deos aris, pulvinaribus,

Plin. Pan. 11, 3:

Mercurium,

Caes. B. G. 6, 17:

Apollinem nimiā religione,

Curt. 4, 3, 21:

Cererem secubitu,

Ov. A. 3, 10, 16:

(deam) magis officiis quam probitate,

id. P. 3, 1, 76:

per flamines et sacerdotes,

Tac. A. 1, 10; Suet. Vit. 1:

quo cognomine is deus quādam in parte urbis colebatur,

id. Aug. 70:

deum precibus,

Sen. Herc. Oet. 580:

testimoniorum religionem et fidem,

Cic. Fl. 4, 9; cf. id. Font. 10, 21; and:

colebantur religiones pie magis quam magnifice,

Liv. 3, 57, 7; and:

apud quos juxta divinas religiones humana fides colitur,

id. 9, 9, 4:

sacra,

Ov. M. 4, 32; 15, 679:

aras,

id. ib. 3, 733; 6, 208; cf. Liv. 1, 7, 10; Suet. Vit. 2 et saep.:

numina alicujus,

Verg. G. 1, 30:

templum,

id. A. 4, 458; Ov. M. 11, 578:

caerimonias sepulcrorum tantā curà,

Cic. Tusc. 1, 12, 27:

sacrarium summā caerimoniā,

Nep. Th. 8, 4:

simulacrum,

Suet. Galb. 4.—
2.
Of the honor bestowed upon men:

ut Africanum ut deum coleret Laelius,

Cic. Rep. 1, 12, 18:

quia me colitis et magnificatis,

Plaut. Cist. 1, 1, 23; Ter. Ad. 3, 2, 54:

a quibus diligenter observari videmur et coli,

Cic. Mur. 34, 70; cf. id. Fam. 6, 10, 7; 13, 22, 1; id. Off. 1, 41, 149; Sall. J. 10, 8:

poëtarum nomen,

Cic. Arch. 11, 27:

civitatem,

id. Fl. 22, 52; cf.:

in amicis et diligendis et colendis,

id. Lael. 22, 85 and 82:

semper ego plebem Romanam militiae domique... colo atque colui,

Liv. 7, 32, 16:

colere et ornare,

Cic. Fam. 5, 8, 2:

me diligentissime,

id. ib. 13, 25 init.:

si te colo, Sexte, non amabo,

Mart. 2, 55:

aliquem donis,

Liv. 31, 43, 7:

litteris,

Nep. Att. 20, 4:

nec illos arte colam, nec opulenter,

Sall. J. 85, 34 Kritz.— Hence,
1.
cŏlens, entis, P. a., honoring, treating respectfully; subst., a reverer, worshipper; with gen.:

religionum,

Cic. Planc. 33, 80.—
2.
cultus, a, um, P. a. (acc. to I.).
A.
Cultivated, tilled:

ager cultior,

Varr. R. R. 1, 2, 20:

ager cultissimus,

Cic. Rosc. Com. 12, 33:

materia et culta et silvestris,

id. N. D. 2, 60, 151:

res pecuaria,

id. Quint. 3, 12:

rus cultissimum,

Col. 1, 1, 1:

terra,

Quint. 5, 11, 24:

fundus cultior,

id. 8, 3, 8:

cultiora loca,

Curt. 7, 3, 18.—
b.
Subst.: culta, ōrum, n., tilled, cultivated land, gardens, plantations, etc., Lucr. 1, 165; 1, 210; 5, 1370; Verg. G. 1, 153; 2, 196; 4, 372; Plin. 24, 10, 49, § 83—Hence,
B.
Trop., ornamented, adorned, polished, elegant, cultivated:

milites habebat tam cultos ut argento et auro politis armis ornaret,

Suet. Caes. 67:

adulter,

Ov. Tr. 2, 499:

turba muliebriter culta,

Curt. 3, 3, 14:

sacerdos veste candidā cultus,

Plin. 16, 44, 95, § 251:

matrona vetitā purpurā culta,

Suet. Ner. 32:

filia cultior,

Mart. 10, 98, 3:

animi culti,

Cic. Tusc. 2, 5, 13; cf.:

tempora et ingenia cultiora,

Curt. 7, 8, 11:

Tibullus,

Ov. Am. 1, 15, 28; cf.

carmina,

id. A. A. 3, 341:

cultiores doctioresque redire,

Gell. 19, 8, 1:

sermone cultissimus,

Aur. Vict. Epit. 45.— Adv.: cul-tē, elegantly: dicere, * Quint. 8, 3, 7; Plin. Ep. 5, 20, 6.— Comp.:

dicere,

Sen. Suas. 4 fin.; Tac. Or. 21: (sc. veste) progredi, Just. 3, 3, 5:

incubare strato lectulo,

Val. Max. 2, 6, 8.— Sup. apparently not in use.
2.
cōlo, āvi, ātum, āre, v. a. [colum], to filter, strain, to clarify, purify (post-Aug.):

ceram,

Col. 9, 16, 1:

mel,

id. 12, 11, 1:

vinum sportā palmeā,

Pall. Febr. 27:

sucum linteo,

Plin. 25, 13, 103, § 164:

thymum cribro,

Col. 7, 8, 7:

aliquid per linteum,

Scrib. Comp. 271:

ad colum,

Veg. 2, 28, 19:

per colum,

Apic. 4, 2:

aurum,

App. Flor. p. 343, 20:

terra colans,

Plin. 31, 3, 23, § 38:

faex colata,

id. 31, 8, 44, § 95.— Poet.:

amnes inductis retibus,

i. e. to spread out a fish-net, Manil. 5, 193.—Hence, cōlātus, a, um, P. a., cleansed, purified (post-class.):

nitor (beryllorum),

Tert. Anim. 9.—
B.
Trop.:

certiora et colatiora somniari,

Tert. Anim. 48.

Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. . 2011.

Игры ⚽ Поможем написать курсовую

Look at other dictionaries:

  • colo — CÓLO adv. (Cu sens local) Acolo. ♢ expr. De colo (până) colo = dintr un loc într altul, de la un capăt la altul, încoace şi încolo, peste tot. (Pe) ici, (pe) colo sau colo şi colo = din loc în loc, pe alocurea, foarte rar. Pe colo..., pe dincolo …   Dicționar Român

  • Colo — has several meanings: Colo (gorilla), a gorilla individual Colo (volcano) in Indonesia Colo, Iowa, a small city in the United States Colo, New South Wales, a town in Australia Colo River in Australia Colo, an alternate name for the Alemow (Citrus …   Wikipedia

  • Colo — Géographie Altitude 507 m Massif Una Una Coordonnées …   Wikipédia en Français

  • Colo — Colo, IA U.S. city in Iowa Population (2000): 868 Housing Units (2000): 354 Land area (2000): 0.773683 sq. miles (2.003829 sq. km) Water area (2000): 0.000000 sq. miles (0.000000 sq. km) Total area (2000): 0.773683 sq. miles (2.003829 sq. km)… …   StarDict's U.S. Gazetteer Places

  • Colo, IA — U.S. city in Iowa Population (2000): 868 Housing Units (2000): 354 Land area (2000): 0.773683 sq. miles (2.003829 sq. km) Water area (2000): 0.000000 sq. miles (0.000000 sq. km) Total area (2000): 0.773683 sq. miles (2.003829 sq. km) FIPS code:… …   StarDict's U.S. Gazetteer Places

  • colo — (ant.) m. *Colon (porción del intestino). * * * colo. m. p. us. colon (ǁ porción del intestino grueso) …   Enciclopedia Universal

  • COLO — integrô nomine Iunius Colo, Procurator Ponti, per quem Mithridates victus Romam ad Claudium vectus est; ideoque consularia insignia est adeptus. Tacit. l. 12. Annal. c. 21 …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Colo — (Collo, Coul, Coulon), 1) Golf des Mittelmeeres an der Küste der algierischen Provinz Constantine; 2) Stadt daran; Hafen, an der Küste viel Korallen, Handel mit getrockneten Früchten, Honig, Wachs, Wolle, Leder; 25,000 Ew …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Cölo.... — Cölo.... (v. gr.), hohl …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Colo — abbrev. Colorado * * * …   Universalium

  • Colo. — Colo.,   Abkürzung für den Bundesstaat Colorado, USA …   Universal-Lexikon

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”